Find Us Online At
iBookstore
Android app on Google Play
Like Us
A programme by
Blanca Nieves chi’l le uro’ nitz’ achi

31 Rajilab’alil Urox ik’ rech 2016.

31 March 2016

¿La atom le puk rech Blanca Nieves chi’l le e wuqub’ nitz’ taq achijab’? Junam, le uwaq’ij xuquje’ e k’o e nitz’ taq ub’antajik ruk’, e 5 taq nitz’ taq ralq’ij. Le taq kibi’’ are: Eris, Makemake, Haumea chi’l Plutón. Kajib’ chech wa’ taq nitz’aq taq ral q’ij e k’o  pa tew chi rij le ukemb’al q’ij, naj chech Neptuno. Le uro’ nitz’ ral q’ij k’o chikixo’l Marte chi’l Jupiter, pa jun k’olib’al ub’I’ ub’aquet ch’utiral q’ij (xa rumal nojinaq chech taq ch’utiral q’ij). We nitz’ ral q’ij ub’i’ Ceres, utz kawil pa le tz’ajb’al pa uwi’.

¿Kakowinb’ex rilik le taq saq ub’antajik pa le uwach Ceres, le jer kape saq tew? We taq kchupchut ub’antajik, e k’i  ajno’jinelb’ e ki q’olim chech taq we junab’. Pa ri 2007, Le NASA Xutaq jun Chich’ ub’i’ DAWN chech naqaj rilik Ceres are chi kq’alajin le ub’e’el. Le DAWN xopan pa Ceres junab’ir kanoq, chanim ktajin kunik’oj rij taq saq ub’antajik le jer k ape saq tew, man qas ta q’aja jas uwach we taq saq ub’antajik.

¿Jas kachomaj at? ¿Wa' we taq ch'uqb'al b'anom chech t'aja'j, abaj on atz'am? ¿Elenaq chech jun ixkanul on jun nim t'aja'j? Katkowinik kawil le uxaq 'Mundo Ceres' chech uya'ik rajilab'alil, xew la' chi le uxaq petinaq pa inglés: www.jpl.nasa.gov/dawn/world_ceres/ . Xa k'ut mojo'qa kaya' rajilab'alil, wene kawaj kaweta'maj le uk'isb'al uparaqan: ¡Le taq ch'uqb'al katajin kak'extajik!

Le kaq'alajinik, ronojel q'ij we jun saq jastaq kasach ruk' le uwachinem le uwaq'ij, pacha' ja' pa jun chaqij juyub', kasachan pa le uwakaj. Chanim kape le jastaq qas rajawaxik - we jastaq, jas na k'u kub'ano', kaq'alajin chi jumul. K'o katajin kaxajtaj chi uxe', rual chi le jastaq katajin ka'elesax loq.

Ceres k'o kijunamatajem ruk' le Uwachulew chi kiwach le e k'o pa uxukut sib'alaj ab'aj: ¡le etamanelab' kakichomaj chi le alaj ralq'ij wene' k'o sib'alaj joron chi upam chi uwach le Uwachulew! Xa k'u, le uk'exb'alil le joron pa le Uwachulew, pa Ceres le jojoron wene' kat'ajajik, owatal ka chi upam le ralq'ij. We le alaj ralq'ij sib'alaj kachakun pa uwi', wa' are kab'anowik chi jalan wi chi kiwach le e k'o pa uxukut. ¡Rajawaxik katatab'ej xuquje' amaq'el kawil we uxaq web', xa k'u kaqatzukuj nik'aj chi jastaq chi rij wa'!

Cool Fact

Are taq xriqitajik, Ceres xya ub'ixik chi are jun ralq'ij. Xa k'u, pacha' Plutón, xya ub'ixik chi are' alaj ralq'ij. Le rajilab'alil taq le alaj ralq'ij pa le Ucholajil kaj uk'exom rib' sib'alaj k'i mul pa taq le junab'. We uxaq web' kuya' b'e chi awech kanik'oj janipa' taq ralq'ij e k'o pa jalajoj rajilab'alil q'ij (xa k'u cha', kana'taj chi awech chi le le uxaq web' pa inlglés k'o wi): cosmos-book.github.io/how-many-planets/index.html

Elena Tambriz, Luis Jaminez, Ricardo Guarcha

Share:

More news
12 October 2020
1 October 2020
16 September 2020
14 September 2020
10 September 2020

Images

Dwarf Planet Ceres
Dwarf Planet Ceres

Printer-friendly

PDF File
1.1 MB